1. Bitcoin Runes Là Gì?
Bitcoin Runes là một giao thức cho phép tạo ra các token có thể thay thế trên blockchain Bitcoin. Không giống như các token BRC-20 và SRC-20 hoạt động trên blockchain Bitcoin, Runes không phụ thuộc vào giao thức Ordinals và được thiết kế để tăng tính đơn giản và mức độ hiệu quả. Runes sử dụng các mô hình blockchain Bitcoin sẵn có, chẳng hạn như mô hình UTXO và mã opcode OP_RETURN.
2. Bitcoin Runes hoạt động như thế nào?
Giao thức Bitcoin Runes hoạt động thông qua hai cơ chế cơ bản của blockchain Bitcoin: mô hình giao dịch UTXO (Đầu ra giao dịch chưa sử dụng) và mã opcode OP_RETURN.
Trong mô hình giao dịch UTXO, mỗi giao dịch dẫn đến kết quả đầu ra được coi là một phần tiền kỹ thuật số riêng biệt. Để bắt đầu giao dịch, bạn sử dụng các kết quả đầu ra này làm dữ liệu đầu vào. Mô hình UTXO cho phép theo dõi mọi đơn vị tiền mã hóa. Trong bối cảnh của Bitcoin Runes, mỗi UTXO có thể giữ số lượng hoặc loại Rune khác nhau, giúp đơn giản hóa việc quản lý các token.
Opcode OP_RETURN cho phép người dùng đính kèm thông tin bổ sung vào các giao dịch Bitcoin. Mã opcode này hỗ trợ thêm tối đa 80 byte dữ liệu bổ sung vào một giao dịch không thể chi tiêu. Bitcoin Runes thường sử dụng opcode OP_RETURN để lưu trữ dữ liệu token, chẳng hạn như tên token, ID, ký hiệu, lệnh cho các hành động cụ thể và các dữ liệu cần thiết khác. Dữ liệu được lưu trữ trong Runestone trong mã opcode OP_RETURN của giao dịch Bitcoin.
Khắc và đúc rune trên Bitcoin
Quá trình tạo ra một Rune mới được gọi là khắc. Hoạt động khắc liên quan đến việc chỉ định một số chi tiết chính, bao gồm tên, ký hiệu, ID, số lượng cung cấp, khả năng chia nhỏ và các thông số khác của Rune. Tất cả dữ liệu này được ghi lại trong đầu ra OP_RETURN của một giao dịch blockchain. Trong quá trình khắc, nhà sáng tạo cũng có tùy chọn thêm “một premine”, cho phép họ phân bổ một phần nhất định của Rune cho chính mình trước khi đưa ra cho công chúng.
Sau khi được khắc, một Rune có thể được đúc thông qua tính năng đúc công khai hoặc không công khai. Tính năng đúc công khai cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo các Rune mới sau lần khắc đầu tiên bằng cách tạo các giao dịch đúc. Ngược lại, tính năng đúc không công khai chỉ cho phép đúc các token mới khi đáp ứng các điều kiện xác định trước, chẳng hạn như một khoảng thời gian cụ thể mà quá trình đúc sẽ kết thúc.
3. So sánh Bitcoin Runes và BRC-20
Mô hình hoạt động
Bitcoin Runes hoạt động trên mô hình UTXO (Đầu ra giao dịch chưa sử dụng) của Bitcoin. Ngược lại, token BRC-20 sử dụng giao thức Bitcoin Ordinals, trong đó dữ liệu được đính kèm trực tiếp vào từng satoshi (sat).
Chuyển token
Bitcoin Runes sử dụng cơ chế chuyển như sau: các giao dịch tạo ra một tập hợp các UTXO mới dựa trên dữ liệu được lưu trữ trong trường OP_RETURN của giao dịch Bitcoin. Ngược lại, việc chuyển token BRC-20 yêu cầu tạo các inscription mới cho mỗi giao dịch.
Đúc token
Runes có thể được đúc bằng cách sử dụng quy trình đúc công khai hoặc không công khai, với tùy chọn đúc trước dành cho các nhà phát triển. Ngược lại, việc đúc BRC-20 bị giới hạn trong quy trình đúc công khai, hạn chế tính linh hoạt trong cách phân bổ token ban đầu.
Quản lý
Giao thức Bitcoin Runes tương thích với mạng lưới Bitcoin Lightning và hỗ trợ cả ứng dụng khách lightning và ví SPV (Xác minh thanh toán đơn giản). Ngược lại, token BRC-20 yêu cầu ví hỗ trợ giao thức Ordinals.
4. Lợi ích của Bitcoin Runes
Hiệu năng
Bitcoin Runes cung cấp một phương thức hiệu quả để xử lý các token trên mạng lưới Bitcoin thông qua việc sử dụng mô hình OP_RETURN sẵn có. Điều này ngăn chặn việc tạo ra các UTXO không thể chi tiêu được, có thể gây tắc nghẽn mạng lưới. Opcode OP_RETURN chỉ chiếm 80 byte dữ liệu, không giống như các inscription BRC-20 có thể sử dụng tối đa 4MB. Sự tương phản trong việc sử dụng dữ liệu này giúp giảm tải trên mạng lưới Bitcoin, nâng cao hiệu suất của mạng lưới và giảm rủi ro tắc nghẽn.
Đơn giản
So với các lựa chọn thay thế khác, Bitcoin Runes hỗ trợ tạo và quản lý nhiều token có thể thay thế trực tiếp trên chuỗi một cách đơn giản hơn. Điều này đạt được mà không cần dữ liệu ngoài chuỗi hoặc tạo token gốc, do đó tránh tạo ra nhiều “UTXO” rác. Cách tiếp cận này giúp đơn giản hóa quy trình quản lý token và tăng khả năng tiếp cận của người dùng.
Tiềm năng mở rộng cơ sở người dùng
Các Ordinals và BRC-20 trước đây đã hỗ trợ việc tạo ra các đồng memecoin có thể thay thế, thu hút thêm nhiều người dùng tham gia vào mạng lưới Bitcoin. Sự ra đời của Bitcoin Runes cũng đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng tiền mã hóa và những người đam mê meme coin, đặc biệt là trước và ngay sau sự kiện ra mắt vào tháng 4 năm 2024. Mặc dù hoạt động của giao thức này đã giảm sau khi ra mắt nhưng Bitcoin Runes đã mở ra một trường hợp sử dụng mới cho Bitcoin mà tiềm năng sẽ thu hút thêm nhiều người dùng trong tương lai.
5. Tổng kết
Bitcoin Runes là một giao thức cho phép tạo ra các token có thể thay thế trên blockchain Bitcoin. Giao thức này sử dụng cả mô hình UTXO và opcode OP_RETURN để cải thiện hiệu quả xử lý các token trên mạng lưới Bitcoin. Runes có tiềm năng thu hút thêm nhiều người dùng tham gia vào lĩnh vực Bitcoin và đơn giản hóa quá trình tạo token mới.